Verslag bijeenkomst dinsdag 10 december 2019
1 Opening
Pieter van den Berg (vz) opent de laatste vergadering van dit kalenderjaar met in totaal 30 leden aanwezig. Karel van Dongen is met bericht afwezig.
2 Zieken
We hebben vernomen, dat Anneke Veldhuijzen van Zanten in het ziekenhuis heeft gelegen en dat de vrouw van Leo Berbee aan het herstellen is van een operatie.
3 Notulen
De notulen van 29 oktober en het verslag van de excursie na de vergadering worden onder dankzegging goedgekeurd.
4 Besluitenlijst en ledenlijst
Deze lijsten zijn bijgewerkt en we zullen straks van de evenementencommissie horen dat 25 augustus 2020 nog niet vast staat.
5 Financiën
Het financieel overzicht krijgt in deze vergadering aandacht en wordt zonder commentaar overgenomen. De kascommissie heeft per brief laten weten, dat alles conform de regels door de penningmeester is geboekt. De vergadering wordt geadviseerd de penningmeester decharge te verlenen. Na een applaus van eenieder kan de penningmeester zijn nieuwe energie weer gaan steken in de verwerking van de financiën voor het boekjaar 2020. De contributie blijft ongewijzigd. Na enig heen en weer gepraat zal de kascommissie voor de volgende controle (nov 2020) bestaan uit Johan Eversdijk en Harry Storm. William van Dril en Chris van Dijk zijn reserve.
Er is één kanttekening: Johan doet dit werk dan voor de derde keer (heel ongewoon) en laat weten dit dan ook voor de laatste keer te doen. Waarvan akte.
Ook wordt n.a.v. het verslag van de kascommissie opgemerkt, dat afmeldingen bij o.a. excursies financiële gevolgen hebben en dat daarom de afmelder daar de consequenties van moet dragen. Uiteraard kan er sprake zijn van overmacht, maar dan vindt er later overleg plaats tussen betrokkenen.
6 Bezoek Jaarvergadering Probus Nederland
Pieter, Ton en Gerard Brom zijn daar geweest en hebben handige informatie meegenomen over wachtwoordenbeheer en website. De lezingen waren interessant en de dag was inspirerend. Zie voor uitgebreide informatie over die jaarvergadering de website van Probus Nederland. Gerard laat nog even zien hoe we moeten inloggen (eigen emailadres en een algemeen wachtwoord).
Mocht het nog niet lukken thuis bel dan even naar Gerard. Doen!!
7 Het aangeboden drankje en…
Deze keer hebben Piet Heemskerk en Johann Rothweiler gevraagd te mogen trakteren op een drankje. Wij hebben staande beide personen gefeliciteerd en bedankt (Piet was 60 jaar getrouwd en Johann is onlangs 90 jaar geworden) en we hebben hen nog vele mooie jaren toegewenst.
Johann vertelt ons hoe hij 22 jaar geleden via Wim de Bruin bij Probus terecht is gekomen en wat hij zoal heeft meegemaakt. Hij heeft de aandacht voor zijn verjaardag, maar ook de aandacht bij het overlijden van Corry zeer op prijs gesteld.
Hij hoopt ook die aandacht te blijven houden als hij (onverhoopt) om gezondheidsredenen moet stoppen bij Probus, maar voorlopig gaat het hem goed.
Na deze bijeenkomst overhandigt Henk van Dongen (2 nov. jarig geweest) ons een prachtig stukje duivenvlees met het bakrecept. Hartelijk dank en eet smakelijk.
8 Evenementencommissie
Een nieuw activiteitenjaar staat in de steigers. We beginnen met een nieuwjaarsbijeenkomst op 7 januari. Het programma wijkt af van andere jaren. We beginnen om 16.30 uur en genieten later die middag/avond van een stampottenbuffet. Nadere gegevens komen via een flyer tot ons. De kosten worden door de penningmeester verrekend met onze jaarbijdrage voor de lunches. Deze bijeenkomst telt daarom wat kosten betreft voor 1 lunch.
De excursie van 10 maart krijgt nog inhoud. Die van 2 juni gaat vermoedelijk naar “de eendenkooi” in Warmond.
De datum van de jaarlijkse uitgaansdag, nu gekoppeld aan ons 30 jarig jubileum, gepland op 25 augustus, staat nog niet vast. Er wordt nog gekeken naar een geschikte bestemming en dus ook een geschikte datum. De commissie zoekt naar iets moois in de periode juli-sept. Begin 2020 worden knopen doorgehakt.
Op 1 mei houden we de Probusfietsdag, deze keer georganiseerd door Probus I.
9 Slotopmerkingen en rondvraag
We zullen in 2020 een datum prikken waarop enkelen van ons een AED-workshop zullen bijwonen. Gerard Brom houdt e.a. in de gaten.
Hij vertelt ook dat er een mogelijkheid is om met een boot de nieuwe sluizen in IJmuiden te bezoeken. Die tocht past bij een activiteit van een School voor Zeevaart uit IJmuiden waar wij ons bij kunnen aansluiten. De animo vanuit deze probusgroep is groot. Johan van Dijk heeft er ooit een lezing over gegeven en zal deze doorzetten naar de leden.
10 Afsluiting
De voorzitter bedankt nogmaals de evenementencommissie voor het vele werk en sluit om half een deze vergadering. De volgende vergadering is 28 januari. Dan o.a. aandacht voor de data in onze kalender (Uitgaansdag/jubileumviering op ….// het Eindejaarsdiner toch op 17 november? // planning AED.
Na de lunch luisteren we naar de spreekbeurt van Johan Eversdijk.
Lisse, 11 december 2019, Harry Storm, secretaris
Eventuele afmeldingen via de nieuwe secretaris
Na de spreekbeurt van Johan wenst Pieter ons allen mooie feestdagen en een goede jaarwisseling.
Spreekbeurt Johan Eversdijk op
Een paar maanden geleden heeft Probus Hillegom-Lisse 1990 op initiatief van Gerard van Beurden en Gerard Brom een wandeling gemaakt door Haarlem. Naast een aantal bekende panden en kerken is ook langs het Klokhuisplein gewandeld waar ruim 300 jaar geleden een drukkerij is begonnen die wereldwijd bekendheid heeft gekregen. Mijn presentatie van vandaag gaat over Joh. Enschedé & Zn. waar ik al in vorige lezingen iets over heb verteld. Toen ging het vaak over de producten die het bedrijf door de eeuwen heeft gemaakt. Deze lezing gaat over een stuk geschiedenis, het ontstaan en latere uitbreiding van het bedrijf, wat deels op Wikipedia terug te vinden is. De samenhang is deels gebaseerd op werkervaring en nauwe samenwerking destijds met het bedrijfsmuseum van Joh.Enschedé in Haarlem.
In de schaduw van de Haarlemse Bavokerk
Om deze kerk heen was door de eeuwen heen altijd handel. Dat valt nog altijd af te lezen aan de namen die in dit deel van de stad bewaard zijn gebleven: De Vleeshal, De Vishal, De Grote Markt, De Oude Groenmarkt, De Riviervismarkt en de Coolmarkt (waar kool verhandeld werd). Aan deze Coolmarkt stond een wat merkwaardig houten torentje op een stenen fundering. Het werd de Klokhuistoren genoemd en was in 1479 opgericht om voor de periode van een ingrijpende verbouwing van de Bavokerk onderdak te bieden aan vijf oude klokken. Deze situatie duurde ruim driehonderd jaar. De Coolmarkt is in deze periode omgedoopt tot Klokhuisplein. In de Franse tijd was het klokkenluiden verboden en de klokken werden na deze bezetting en realisatie van de verbouwing Bavo weer in de kerk geplaatst. Izaak Enschedé was in de Grote Houtstraat een drukkerij begonnen en daar was hij samen met zijn zoon Johannes I (geb. 1708) het drukken van de Oprechte Haarlemsche Courant (1737) begonnen. Het gezamenlijke bedrijf is op 21-06-1703 opgericht als Joh. Enschedé en Zonen. Izaak overleed in 1761.
Johannes kocht panden op de Coolmarkt (het latere Klokhuisplein) en de Damstraat dat later het woonhuis werd van zijn gezin.
De Lettergieterij
In 1743 heeft Johannes een kleine lettergieterij van Wetstein uit Amsterdam opgekocht. Het ambacht was een eenvoudig bedrijf dat “aan huis” kon worden gedaan. Er bestonden toen nog geen zetmachines en het zetten van het nieuws in de krant gebeurde drie keer per week met de hand. Letters worden van lood gemaakt en daarvoor zijn matrijzen nodig waar het vloeibare lood in wordt gegoten. De koperen matrijzen worden dan weer gemaakt van stalen stempels die met de hand zijn gesneden.
De bijbels
Het bijbelpapier was flinterdun en erg sterk. Het bedrukken hiervan in boekdruk (hoogdruk) was erg lastig en Enschedé heeft hiermee naam gemaakt door talloze soorten bijbels te drukken voor de doopsgezinde gemeente en dat dateert van 1713. In 1756 kreeg het bedrijf van de Staten van Holland het alleenrecht op het drukken van een speciale editie van psalmen, de vierstemmige. De muziek hiervoor werd weergegeven met vierkante noten op de notenbalk. Dat werd gezet met losse elementen en zag er niet erg fraai uit. Johannes Enschedé heeft aan stempelsnijder Fleischman gevraagd een betere methode voor het snijden, bestemd voor de lettergieterij. Dat zijn de ronde muzieknoten geworden maar de kerken waren het daar niet mee eens. Dit nieuwe muziekschrift is nooit gebruikt in die periode en vormde later de basis voor beveiligd drukwerk.
De krant
De Oprechte Haarlemsche Courant is de oudste krant van Nederland en één van de oudste ter wereld. Toen Izaak Enschedé de krant in 1737 overnam bestond deze al 81 jaar. In 1656 was de Haarlemse drukker Abraham Casteleyn begonnen met de uitgave van de “Weeckelyke Courante van Europa”. Het was een eenvoudig ogend product met een formaat dat iets groter is dan het huidige A4 en bedrukt in twee verticale kolommen. De krant werd zelfstandig in 1910.
De waardepapieren
Johan beperkt zich tot het benoemen van postzegels, aandelen en obligaties, cheques, bankbiljetten, plastic cards, paspoorten en visumstickers, diploma’s en rijbewijzen. Deze zijn in eerdere lezingen al aan de orde geweest.
Oude foto’s van het bedrijf worden getoond.
Na de spreekbeurt zijn er enkele vragen:
- Het verplicht lidmaatschap van de grafische vakbond
- Overvallen in het bedrijf (geen)
- Ontwikkelen van machines
- Research m.b.t. beveiliging van geld
- Controle op medewerkers (per steekproef gevisiteerd)
De voorzitter dankt Johan namens alle leden voor de uitgebreide en interessante informatie in zijn spreekbeurt.